Η ανάγκη για «απομελισσανιδοποίηση» του «οργανισμού ΑΕΚ». Μέρος Β': Η Αυλή των ΑΡΔ

Συνέχεια από το «Α’ Μέρος».
 
Το επάγγελμα του «ποδοσφαιρικού ρεπόρτερ», του «ποδοσφαιρικού δημοσιογράφου», ας το ονοματίσει όπως θέλει κανείς, εκείνου δηλαδή που μεταδίδει τις ειδήσεις που προκύπτουν από την καθημερινότητα ενός ποδοσφαιρικού κλαμπ, αναλύει τα παιχνίδια και αρθογραφεί για την ποδοσφαιρική επικαιρότητα, έχει πεθάνει. Σε παλαιότερες δεκαετίες όταν δεν υπήρχε τηλεόραση ή ακόμα και αργότερα όταν υπήρχε μεν, αλλά δεν μεταδίδονταν όλα τα παιχνίδια ή κι αν μεταδίδονταν δεν υπήρχε δυνατότητα επαναπροβολής τους, πράγματι είχε νόημα η ύπαρξη εξειδικευμένων ρεπόρτερ για να τα παρακολουθούν και να μεταφέρουν την «εικόνα» στον κόσμο: ποιος έπαιξε πού, ποιος έπαιξε καλά και ποιος όχι, πώς μπήκαν τα γκολ κλπ. Σήμερα, στην εποχή που όλα τα ματς έχουν τηλεοπτική κάλυψη και ο οπαδός έχει άπειρες επιλογές για να παρακολουθήσει έναν αγώνα, όποτε και όπως ο ίδιος θέλει, ποιο ακριβώς κενό έρχεται να καλύψει ο αθλητικός ρεπόρτερ-δημοσιογράφος (εφεξής για λόγους συντομίας …ΑΡΔ); Έχει ανάγκη πλέον ο ποδοσφαιρόφιλος τον ΑΡΔ για να σχηματίσει άποψη για έναν αγώνα, ένα σύστημα, έναν παίκτη; Δεν έχει μάτια να δει ο ίδιος;
 
Στην προ-ίντερνετ εποχή, όταν η μετάδοση της πληροφορίας ήταν ασύγκριτα πιο αργή, ήταν απαραίτητο να υπάρχει κάποιος να μεταβαίνει στις εγκαταστάσεις μιας ομάδας για να διαπιστώσει ποιοι συμμετείχαν σε μια προπόνηση, να καταγράψει ποιοι είναι τραυματίες, να πληροφορηθεί την αποστολή για έναν αγώνα ή έστω να παραλάβει απλά από το γραφείο τύπου της ομάδας το καθημερινό δελτίο και να το αναμεταδώσει. Στη σημερινή εποχή του γρήγορου ίντερνετ και δη των σόσιαλ μήντια, οποιαδήποτε πληροφορία γύρω από την αγωνιστική επικαιρότητα προσφέρεται άμεσα στους οπαδούς από τις ίδιες τις ΠΑΕ, μέσω των ιστοτόπων τους και των επίσημων προφίλ τους σε facebook, instagram, twitter, καθώς και μέσω viber, whatsapp. Το αγωνιστικό καλεντάρι, το ρόστερ, οι αποστολές, το ιατρικό δελτίο, οι δηλώσεις προπονητή και παικτών στις συνεντεύξεις τύπου, τα πάντα πλέον είναι προσβάσιμα άμεσα, χωρίς την μεσολάβηση ΑΡΔ. Και μιας και αναφέρθηκε η λέξη «συνεντεύξεις», η ύπαρξη των σόσιαλ μήντια ουσιαστικά έχει καταργήσει την αναγκαιότητα διαμεσολάβησης δημοσιογράφων ως προϋπόθεση για την πραγματοποίησή τους. Πλέον τα θεωρούμενα «δημόσια πρόσωπα», λ.χ. ένας βετεράνος ποδοσφαιριστής, μπορούν μέσω των σόσιαλ μήντια να έρθουν σε άμεση επαφή με το κοινό τους, χωρίς μεσάζοντα, να δεχτούν άμεσα από το κοινό ερωτήσεις ή όποτε το θελήσουν να εξωτερικεύσουν από μόνα τους τις σκέψεις τους, είτε γραπτώς, είτε βιντεοσκοπημένα, χωρίς να χρειάζεται να καλέσουν έναν ΑΡΔ να ικανοποιήσει αυτή την επιθυμία τους εν είδει συνέντευξης. Όσο για το λεγόμενο «κουτσομπολιό» και τη μεταγραφολογία, αυτά ουδέποτε έβγαιναν στην επιφάνεια από ρεπορτάζ των ΑΡΔ, αλλά διέρρεαν στο ευρύ κοινό από παρατρεχάμενους και «γνωστούς γνωστών» πέριξ των ΠΑΕ, με τους ΑΡΔ απλώς να ακολουθούν τις εξελίξεις.
 
Αναγνωρίζοντας την έλλειψη αντικειμένου και μπροστά στο φάσμα του ΟΑΕΔ, αυτό που απέμεινε στους ΑΡΔ είναι να προσφέρονται στην εκάστοτε διοίκηση μιας ΠΑΕ ως διαχειριστές επικοινωνίας, ως διαμορφωτές άποψης, ως «opinion makers», «opinion leaders», εκμεταλλευόμενοι την κάποια αναγνωρισιμότητά τους μεταξύ των φιλάθλων, επιτευχθείσα ήδη από την προ-σόσιαλ μήντια εποχή (στην Ελλάδα πριν το 2009), την εποχή των εφημερίδων και των ραδιοφώνων. Στην σημερινή ΑΕΚ εν προκειμένω, η συντριπτική πλειονότητα των ΑΡΔ, σε ποσοστό άνω του 99%, ομνύει ακλόνητη πίστη στο όνομα «Μελισσανίδης». Όλη η αρθογραφία τους περιστρέφεται γύρω από την ωραιοποίηση του προφίλ του, τη δικαιολόγηση των επιλογών του, των πρακτικών του και της αισθητικής του και την καλλιέργεια της πεποίθησης στον ΑΕΚτζή πως αυτός είναι ο καταλληλότερος για ισόβιος ηγέτης της ποδοσφαιρικής ΑΕΚ. Τα κείμενά τους, επιπέδου ΣΤ’ Δημοτικού από λογοτεχνική άποψη και χωρίς προσωπικό ύφος (ίσως ο κεφτές μόνο διατηρεί κάποια πιο χαρακτηριστική γραφή), τις περισσότερες φορές αποτελούν απλώς προϊόν αντιγραφής-επικόλλησης από τα νον-πέιπερ που μοιράζει η ΠΑΕ.
 
Θυμάμαι πως κάποτε περιγελούσαμε τους ερυθρόλευκων αποχρώσεων ΑΡΔ για τη δουλοπρέπειά τους και το αναξιοπρεπές γλείψιμο προς τον πατερούλη-πρόεδρα Σωκράτη, ωστόσο οι ΑΕΚτζήδες ΑΡΔ όχι απλά τους ξεπέρασαν, αλλά εδώ και καιρό έχουν προχωρήσει στην επόμενη πίστα. Προκειμένου να αποσείσουν κάθε ευθύνη από τον «μεγάλο» δε διστάζουν να στοχοποιούν κάθε φορά και διαφορετικό αναλώσιμο εντός του οργανογράμματος της ΠΑΕ ως βασικό υπεύθυνο των αγωνιστικών ναυαγίων. Πότε τον τεχνικό διευθυντή, πότε τον προπονητή, πότε ορισμένους, ξένους κατά κύριο λόγο, παίκτες (καθώς οι Έλληνες συνάδελφοί τους μπορούν να προσφέρουν λίγη τροφή, με κάνα κουτσομπολιό αποδυτηρίων ή με πληροφορία για κάποια «μαλαισιανή ομορφιά»), καταλήγοντας μέχρι και να κατηγορούν τους οπαδούς.
 
Το καθημερινό σπατουλάρισμα των ΑΡΔ στον «Τίγρη» ωχριά μπροστά στην παράλληλη πρόστυχη επίθεση που εξαπολύουν ενάντια στον κόσμο της ΑΕΚ. Οι ασκούντες κριτική προς τη μελισσανίδεια διοίκηση στην καλύτερη περίπτωση χαρακτηρίζονται αχάριστοι (ποια ήταν εντωμεταξύ η ..χάρη;), μίζεροι, εμπαθείς, κομπλεξικοί, στη χειρότερη καθυβρίζονται ως «γαύροι» και αποκηρύσσονται ως «εχθροί της ΑΕΚ». Το μοτίβο μιας απόλυτα ελεγχόμενης από την εξουσία ενημέρωσης με ταυτόχρονη απαξίωση της αντίθετης γνώμης, ad hominem επιχειρήματα και χυδαίο εν γένει λόγο δεν είναι βέβαια πρωτοφανές στις μέρες μας. Ο «σιμουλτανέ» «Μωυσής» απέναντι σε τουρκορωσοπράκτορες πλεμπαίους λαϊκιστές και ο «Εθνάρχης της ΑΕΚ» κόντρα σε ντεμοφλώρους γαύρους δεν απέχουν παρά ένα κλικ δρόμο. Με το αφήγημα δε του εσωτερικού εχθρού γαλουχήθηκε κάποτε για τέσσερις δεκαετίες μισή Ελλάδα, δεν πρόκειται για πρωτόγνωρη επικοινωνιακή πρακτική. Αν ωστόσο είναι μια φορά απογοητευτικό, θλιβερό, εξοργιστικό, προσβλητικό προς την ίδια την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας το επίπεδο των mainstream πολιτικοοικονομικοκοινωνικών ΜΜΕ και του σχετικού δημόσιου διαλόγου, το κατάντημα των ΑΡΔ της ΑΕΚ, που σε τελική ανάλυση περί μιας ρημάδας μπάλας δημοσιολογούν και όχι περί υψηλής πολιτικής, είναι τρις χειρότερο.
 
Μετά την αποπομπή του από τον πάγκο της ΑΕΚ το φθινόπωρο του 2016, ο Τιμούρ Κετσπάγια είχε εκστομίσει την αλήστου μνήμης ατάκα για τη σχέση διοίκησης-ΑΡΔ: «τους ταΐζουν ένα σουβλάκι και γράφουν ό,τι θέλουν», ατάκα που γέννησε στην κιτρινόμαυρη οπαδική κουλτούρα τον χαρακτηρισμό «σουβλακοφάγοι». Στην ΑΕΚ βέβαια της τελευταίας τριακονταετίας οι ΑΡΔ σχεδόν μαζικά εκδηλώνουν σταθερή προτίμηση στο τιγρίσιο σουβλάκι, ακόμα κι όταν αυτό δεν βρισκόταν στο διοικητικό μενού, αλλά σ’ αυτό της αντιπολίτευσης. Ήταν ανέκαθεν το νοστιμότερο; Ήταν/είναι το μοναδικό προσφερόμενο σουβλάκι στην πιάτσα και άρα η μόνη εναλλακτική αντί της ασιτίας; Πέρα από τα παραπάνω εύλογα σενάρια, η διαχρονική σύμπλευση των κιτρινόμαυρων σουβλακοφάγων με τον Μελισσανίδη μπορεί να ερμηνευτεί και με έτερες, παράλληλες προσεγγίσεις. Αμφότεροι καταρχάς αποτελούν απολιθώματα περασμένων εποχών, διαπίστωση που αναπόφευκτα δημιουργεί μεταξύ τους οικειότητα και την τάση να συνδέσουν τις μοίρες τους κόντρα σε έναν ποδοσφαιρικό πλανήτη που έχει αλλάξει άρδην.
 
Περαιτέρω, το μελισσανίδειο όραμα, η μελισσανίδεια αισθητική και πρακτική των τελευταίων τουλάχιστον δύο δεκαετιών διαπνεόταν ανέκαθεν από την εργαλειοποίηση δύο βασικότατων ανθρώπινων συναισθημάτων: της νοσταλγίας και της ελπίδας. Ο Μελισσανίδης αυτοπροβαλλόταν ως εκείνος που θα έφερνε «τις παλιές καλές μέρες», τη «χρυσή εποχή Μπάγεβιτς», τότε που το ποδόσφαιρο υποτίθεται ήταν πιο αγνό, πιο αλέγρο, πιο απλοϊκό, χωρίς την απόφαση Μποσμάν, χωρίς «παράγκα»/«Ε.Ο.». Ποιος από όσους είχε προλάβει αυτά τα χρόνια δεν θα ήθελε να τα ξαναζήσει; Ταυτόχρονα θα εξασφάλιζε υποτίθεται και ένα υγιές οικονομικά μέλλον που δε θα επέτρεπε υπερχρέωση ανάλογη αυτής έως το 2004 που απείλησε τον οργανισμό με αφανισμό. Ποιος από όσους έζησαν με αγωνία τα γεγονότα της σαιζόν 2003-2004 δεν θα ευχόταν μια τέτοια εξασφάλιση; Επιπλέον, η μελισσανίδεια παλινόρθωση ανέκαθεν συνδυαζόταν με το σχέδιο ανέγερσης νέου γηπέδου στη Φιλαδέλφεια, προοπτική που πράγματι γίνεται πράξη. Ποιος Ενωσίτης που συνδύασε τα παιδικά, εφηβικά και νεανικά του χρόνια με αναμνήσεις από το ηχόχρωμα του «Νίκος Γκούμας» δεν θα γοητευόταν από την καλλιέργεια της ελπίδας να «χάνουν οι αντίπαλοι από τη Δεκελείας», «όπως παλιά»; Καμία άλλη διοίκηση και γενικά καμία άλλη παραγοντική παράταξη εντός του «οργανισμού ΑΕΚ» δεν επιδίωξε, ή αν επιδίωξε δεν κατάφερε, να συνδυάσει τόσο έντεχνα την ελπίδα με τη νοσταλγία, όσο η μελισσανίδεια.
 
Η εργαλειοποίηση νοσταλγίας-ελπίδας ως τακτική προκειμένου να εκμαιευτεί η στήριξη του κόσμου, η δημιουργία συνακόλουθα ενός κοινού που γαλουχήθηκε να αποζητά την κατανάλωσή τους, γέννησαν την ευκαιρία για την εμπορευματοποίηση των δύο αυτών συναισθημάτων, την οποία άδραξαν αμέσως οι –σε φθίνουσα επαγγελματική πορεία λόγω της προαναφερθείσας συρρίκνωσης του αντικειμένου τους– κιτρινόμαυροι ΑΡΔ. Δεν είναι ασυνήθιστη άλλωστε στην καθημερινότητά μας τέτοιου είδους εμπορευματοποίηση, ούτε έχει περάσει απαρατήρητη από τους ΑΡΔ η απήχηση των εν λόγω συναισθημάτων. Ο πολιτικός λόγος περισσότερο εμπόριο ελπίδας για το μέλλον περιέχει, παρά αναφορά σε τρέχουσες καταστάσεις, στη δε ποπ κουλτούρα, σε ταινίες, σε σειρές, στη λογοτεχνία, η νοσταλγία «σπάει ταμεία». Στο παραπάνω πλαίσιο λοιπόν, τα συμφέροντα Μελισσανίδη και ΑΡΔ ως εμπόρων συνέπλευσαν με απόλυτα φυσικό, αρμονικό τρόπο.
 
Ο Ενωσίτης οπαδός εφόσον επιθυμεί την απομελισσανιδοποίηση του οργανισμού ΑΕΚ δεν έχει άλλη επιλογή παρά να κόψει κάθε επαφή, κάθε δεσμό του με αυτόν τον βασικό πυλώνα του μελισσανίδειου διοικητικού μοντέλου. Δεν έχει καμία ανάγκη τους ΑΡΔ για την πληροφόρησή του. Δεν τον κάνουν σοφότερο, δεν του προσφέρουν γνώση σχετική με το ποδόσφαιρο, δεν έχουν καν γενικές γνώσεις και μορφωτικό επίπεδο τέτοιο ώστε να του ασκήσουν οποιαδήποτε θετική επιρροή στο λόγο ή στην κριτική σκέψη. Ούτε ένα κλικ στις ιστοσελίδες τους, ούτε ένα ευρώ στα έντυπά τους, ούτε μισό λεπτό ακρόασης στις ραδιοφωνικές εκπομπές τους. Ας απευθύνονται στο κενό και ας φροντίζει για την επιβίωσή τους αποκλειστικά ο σουβλακοπαραγωγός, αν θεωρεί ότι μπορεί να αντέξει τα κόστη μιας επαυξημένης αέναης σουβλακοποιίας.
 
Όσο για μια μελλοντική απομελισσανιδοποιημένη ΑΕΚ, ιδανικά αυτή θα πρέπει να αποκηρύξει δημόσια όλους τους σημερινούς ΑΡΔ, να επικοινωνεί τις θέσεις της άμεσα προς το κοινό της χωρίς νον-πέιπερ και μεσάζοντες, μέσω του ίδιου του γραφείου τύπου της, στελεχωμένου από υψηλής μόρφωσης επαγγελματικά στελέχη, να προσφέρει καθημερινή ενημέρωση αποκλειστικά μέσω των δικών της αναβαθμισμένων σόσιαλ μήντια άμεσα προς το κοινό της, δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα σχολιασμού, ερωτήσεων, αντιπροτάσεων, διαλόγου στις ίδιες πλατφόρμες ή ακόμα και μέσω επίσημου φόρουμ με την ίδια αμεσότητα και χωρίς λογοκρισία.