Θωμάς Μαύρος

28 Οκτωβρίου 1989. Η ΑΕΚ υποδέχεται στη Νέα Φιλαδέλφεια τον Πανιώνιο. Στο 27ο λεπτό της αναμέτρησης εκτυλίσσεται μια σκηνή εκπληκτική: η ομάδα της Νέας Σμύρνης σημειώνει γκολ και οι οπαδοί του Δικεφάλου σηκώνονται όρθιοι και επευφημούν τον σκόρερ. Ποιος είναι ο ποδοσφαιριστής αυτός, που είναι ικανός να προκαλέσει τέτοια αντίδραση; Ένα σύνθημα που εξαπλώνεται από άκρη σε άκρη στην ενωσίτικη κερκίδα, ξεδιαλύνει άμεσα την απορία: «Ποιος, ποιος, ποιος, ο Μαύρος, ο θεός!». Ο ανεπανάληπτος Θ(ε)ωμάς, το απόλυτο ίνδαλμα μιας ολόκληρης γενιάς ΑΕΚτζήδων, δε θα μπορούσε να λείπει από το Hall of Fame της μικρής αυτής κιτρινόμαυρης γωνιάς του διαδικτύου.

Από μικρός στα βαθιά

Ο Θωμάς Μαύρος γεννήθηκε στις 31 Μαΐου 1954 στην Καλλιθέα. Ο πατέρας του διέκρινε αμέσως την έμφυτη κλίση του στο ποδόσφαιρο και σε ηλικία 11 χρόνων, τον έγραψε στις ακαδημίες του Πανιωνίου. Η πρόοδός του στο σύλλογο της Νέας Σμύρνης ήταν ραγδαία. 15ετής βρέθηκε να προπονείται ήδη με την πρώτη ομάδα, ενώ στις 20 Σεπτεμβρίου 1970, στα 16 του, ο προπονητής του τότε, Τζο Μάλετ, του έδωσε την ευκαιρία να ντεμπουτάρει στην Α’ Εθνική. Έως το τέλος της σεζόν 1970-71 ο έφηβος στράικερ κατάφερε να κερδίσει μόνιμη θέση στη βασική ενδεκάδα, ενώ ένα χρόνο αργότερα πήρε το βάπτισμα του πυρός και με την Εθνική, σε φιλικό κόντρα στην Ολλανδία. Μέσα στην επόμενη τριετία, χάρη στα αθλητικά του προσόντα και την έφεσή του στο σκοράρισμα, καθιερώθηκε στις συνειδήσεις των φιλάθλων, ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που είχε αναδείξει ποτέ το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η μεταγραφή σε έναν από τους «μεγάλους» του πρωταθλήματος ήταν θέμα χρόνου.

Το καλοκαίρι του 1975, ο πρόεδρος της ΑΕΚ, Λουκάς Μπάρλος, έκρινε πως η απόκτηση του νέου μεγάλου αστεριού του ελληνικού ποδοσφαίρου, ήταν απαραίτητη για να καταστεί ξανά η Ένωση η κορυφαία ομάδα στη χώρα. Ο πρόεδρος του Πανιωνίου, Τσολακάκης, φημολογείτο ότι είχε συμφωνήσει να πουλήσει τον παίκτη στον ΟΣΦΠ, ο Μπάρλος προσέγγισε το Θωμά χωρίς την συγκατάθεση της κυανέρυθρης διοίκησης και η μεταγραφή εξελίχτηκε σε δικαστική διαμάχη, με τον παίκτη να μένει εκτός αγωνιστικής δράσης για μια ολόκληρη σεζόν, θυμίζοντας την περίπτωση Νεστορίδη το 1955. Τελικά, το επόμενο καλοκαίρι, το πείσμα και το πάθος (αλλά και το πορτοφόλι – 17 εκατομμύρια δρχ. το κόστος) του «θείου» Λουκά θριάμβευσαν και ο Μαύρος ντύθηκε στα κιτρινόμαυρα. Η Ιστορία ήταν ετοιμόγεννη.

Οι μέρες δόξας

Η 11ετής παραμονή του κορυφαίου αρχισκόρερ στη Νέα Φιλαδέλφεια μπορεί να διακριθεί σε δύο -σχεδόν ίσες χρονικά- περιόδους. Στο πρώτο μισό της κιτρινόμαυρης καριέρας του (1976-1981), ο Θωμάς αποτελεί μέλος μιας dream-team: στον προεδρικό θώκο δεσπόζει ο μέγας Λουκάς Μπάρλος, προπονητές αναλαμβάνουν κορυφαία ονόματα όπως ο Φράντισεκ Φάντροκ, ο Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι ή ο Φέρεντς Πούσκας, ενώ το ρόστερ στελεχώνεται από την αφρόκρεμα του ελληνικού ποδοσφαίρου (Παπαϊωάννου, Αρδίζογλου, Στεριούδας, Χρηστίδης, Νικολάου, Ραβούσης, Νικολούδης, Κωνσταντίνου, Ιντζόγλου και Δομάζος), αλλά και από κορυφαίους ξένους (Βάγκνερ, Βιέρα και στη συνέχεια Μπάγιεβιτς). Η ομάδα είναι καταδικασμένη να πετύχει και ο Μαύρος θα βάλει την προσωπική του σφραγίδα σε όλους της τους θριάμβους. Τη σεζόν 1976-77, με καθοριστικά γκολ εναντίον του Ερυθρού Αστέρα και της Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς, θα συμβάλει τα μέγιστα στην αλησμόνητη πορεία ως τους «4» του Κυπέλλου Ουέφα. Στο νταμπλ του 1977-78 θα σκοράρει 22 φορές στο πρωτάθλημα και άλλες 8 στο κύπελλο, ενώ το 1978-79 θα συνδυάσει το δεύτερο σερί τίτλο πρωταθλήματος, με μια δεύτερη συνεχόμενη πρωτιά στον πίνακα των σκόρερ (31 τέρματα, επίδοση που του χαρίζει το αργυρό ευρωπαϊκό παπούτσι). Το 1980 συμμετέχει στο Euro της Ιταλίας, στην πρώτη έως τότε παρουσία της Εθνικής μας σε μεγάλη διοργάνωση.

Αν και απόλυτα καταξιωμένος ήδη από τη διετία 1978-1979, με τις ατομικές διακρίσεις και τους ομαδικούς τίτλους στους οποίους έχει συνεισφέρει, τη μεγάλη αγάπη από τον κόσμο και την ανέλιξη στο επίπεδο της θέωσης, ο Θωμάς θα τις απολαύσει από το 1981 και μετά. Στο δεύτερο αυτό κομμάτι της κιτρινόμαυρης θητείας του, η ΑΕΚ αποδυναμώνεται (Μπάρλος, Μπάγιεβιτς, Παπαϊωάννου, Δομάζος, Βιέρα και πολλοί άλλοι αποτελούν πλέον παρελθόν), αδυνατεί να παίξει σταθερά καλό ποδόσφαιρο και μένει μακριά από τη διεκδίκηση του πρωταθλήματος και τις ευρωπαϊκές πορείες. Διανύει τα λεγόμενα «πέτρινα χρόνια». Στη δύσκολη αυτή εποχή, ο Μαύρος, συνεχίζοντας να κανονιοβολεί τις αντίπαλες εστίες και παραμένοντας συνεπής στα μεγάλα ντέρμπι με τον ΟΣΦΠ, αναδεικνύεται ως η μοναδική αχτίδα φωτός για τους Ενωσίτες οπαδούς. Η Νέα Φιλαδέλφεια δονείται κάθε δεύτερη Κυριακή από το σύνθημα «Ποιος, ποιος, ποιος, ο Μαύρος ο Θεός», ενώ μετά τις ήττες είναι ο μόνος που δεν αποδοκιμάζεται: «Τον Μαύρο αγαπάμε, τους άλλους σας γαμάμε». Οι μέρες προσωπικής δόξας συνεχίζονται έως τη σεζόν 1985-86, με τον Θ(ε)ωμά να προσθέτει στο παλμαρέ του ένα Κύπελλο (1983 – σκόραρε μάλιστα στον τελικό του ΟΑΚΑ με τον ΠΑΟΚ) και μια πρωτιά στον πίνακα των σκόρερ της Α’ Εθνικής (1985 – 27 γκολ).

Το πικρό φινάλε

«Ό,τι αρχίζει όμορφα, τελειώνει με πόνο». Η ρήση αυτή βρήκε απόλυτη εφαρμογή στην περίπτωση του Θωμά Μαύρου, αφού η λαμπρή καριέρα του στα κιτρινόμαυρα, δυστυχώς δεν συνοδεύτηκε από ένα τέλος αντάξιο της προσφοράς και της αξίας του. Εξαιτίας ενός σοβαρότατου τραυματισμού, ο φυσικός ηγέτης του Δικεφάλου αναγκάστηκε να μείνει εκτός δράσης για το σύνολο σχεδόν της σεζόν 1986-87 και ξεκίνησε βασικός για πρώτη φορά μόλις στην 25^η αγωνιστική. Ήταν ένα εντός έδρας παιχνίδι στο ΟΑΚΑ, κόντρα στον Απόλλωνα Καλαμαριάς και το ημερολόγιο έδειχνε 11 Απριλίου 1987. Στο 80ό λεπτό της συνάντησης και ενώ ο Θωμάς προσπαθούσε ακόμα να εγκλιματιστεί μετά την πολύμηνη απουσία του, ο προπονητής της ομάδας, Νίκος Αλέφαντος, τον έκανε επιδεικτικά αλλαγή. Στη συνέχεια, στη συνέντευξη τύπου, τον κατηγόρησε για αδιαφορία και βεντετισμό.

Ο πρόεδρος της ΠΑΕ, Ανδρέας Ζαφειρόπουλος, έσπευσε να υποβαθμίσει το συμβάν, λίγο καιρό αργότερα όμως, απέπεμψε τον παίκτη από την ομάδα, κρίνοντάς τον «ποδοσφαιρικά τελειωμένο». Ο Θωμάς, με την παρουσία του τα 4 επόμενα χρόνια στον Πανιώνιο, έως το 1991 που αποσύρθηκε, φρόντισε να διαψεύσει πανηγυρικά τον Ζαφειρόπουλο. Σκόραρε άλλες 51 φορές, φτάνοντας τα 260 τέρματα στην Α’ Εθνική και αναδείχθηκε ξανά πρώτος σκόρερ της λίγκας (1990). Έδωσε έτσι τροφή στα πάσης φύσεως σενάρια που ήθελαν τον διωγμό του από την ΑΕΚ να οφείλεται σε καθαρά εξωαγωνιστικούς λόγους (έχει ειπωθεί μεταξύ άλλων, πως υπήρχε υπόγεια κόντρα Ζαφειρόπουλου-Μαύρου, λόγω των διαφορετικών τους κομματικών προτιμήσεων!!!).

«Ο Έλληνας Γκερντ Μίλερ»

Πριν την καθιερωμένη παράθεση των στατιστικών στοιχείων, ειδική μνεία πρέπει να γίνει στα αθλητικά και τεχνικά προσόντα που οδήγησαν τον Μαύρο στην κορυφή. Ο Θωμάς διακρινόταν πρώτα απ’ όλα για την εξαιρετική του επιτάχυνση, την εκρηκτικότητα, την ταχύτητά του και την αντοχή του στα τζαρτζαρίσματα. Τις ικανότητές αυτές τις ανέπτυξε εντάσσοντας στην προπόνησή του τα βάρη, κίνηση πρωτοποριακή για την εποχή, αφού μέχρι τότε, οι περισσότεροι γυμναστές δεν τα θεωρούσαν χρήσιμα για ποδοσφαιρικές προπονήσεις. Στο τεχνικό του οπλοστάσιο, ξεχώριζε το ακριβέστατο αριστερό πλασέ του και η ικανότητά του να κινείται στο όριο του οφσάιντ και να παίρνει τις κατάλληλες θέσεις μέσα στην περιοχή. Ενδεικτικό της αξίας του είναι, ότι το γερμανικό περιοδικό Kicker, τον συμπεριέλαβε στη λίστα των 15 κορυφαίων Ευρωπαίων σκόρερ όλων των εποχών και τον παρομοίασε μάλιστα -δικαίως κατά τη γνώμη του γράφοντος- με τον Γκερντ Μίλερ.

STATS & TRIVIA

Είναι ο 3ος σκόρερ όλων των εποχών στην ιστορία της ΑΕΚ με 221 γκολ σε 344 επίσημα ματς. Αναλυτικά έχει πετύχει:

· 174 γκολ σε 278 συμμετοχές στην Α’ Εθνική

·  41 γκολ σε 41 αγώνες Κυπέλλου Ελλάδας

·  6 γκολ σε 25 αγώνες ευρωπαϊκών διοργανώσεων

Είναι ο 1ος σκόρερ στην ιστορία της Α’ Εθνικής με 260 τέρματα σε 501 εμφανίσεις. 174 από αυτά πέτυχε με την ΑΕΚ (σε 278 αγώνες) και 86 με τον Πανιώνιο (σε 223 αγώνες).

Είναι ο 2ος σκόρερ της ΑΕΚ στην Α’ Εθνική, πίσω μόνο από τον Μίμη Παπαϊωάννου (πρώτος με 235 γκολ) και μπροστά από τους Κώστα Νεστορίδη (141) και Ντέμη Νικολαϊδη (125).

Αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος τέσσερις φορές, τις τρεις πρώτες με την ΑΕΚ (1978, 1979, 1985) και την τελευταία με τον Πανιώνιο (1990).

Χάρη στην επίδοση των 31 τερμάτων που σημείωσε στο πρωτάθλημα της σεζόν 1978-79, κέρδισε το αργυρό ευρωπαϊκό παπούτσι. Το χρυσό κατέκτησε με διαφορά ενός χατ-τρικ (34) ο Ολλανδός αρχισκόρερ της Άλκμααρ, Κις Κιστ.

Είναι ένας από τους μόλις τρεις παίκτες στην ιστορία της ΑΕΚ (Νεστορίδης, Νικολαϊδης οι άλλοι δύο) που κατάφερε να σκοράρει 5 φορές σε έναν αγώνα πρωταθλήματος (το 1985 κόντρα στο Αιγάλεω).

Στις 11 σεζόν που αγωνίστηκε στην ΑΕΚ (1976-77 έως 1986-87) κατέκτησε 4 ομαδικούς τίτλους: 2 πρωταθλήματα (1978, 1979) και 2 κύπελλα (1978, 1983).

Φόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο σε 36 αγώνες πετυχαίνοντας 11 γκολ. Ήταν μέλος της Εθνικής Ομάδας που συμμετείχε στο Euro του 1980.

Κλήθηκε στη Μικτή Ευρώπης το 1981 και στη Μικτή Κόσμου το 1984, όπου αγωνίστηκε πλάι στους Φραντς Μπεκενμπάουερ, Μάριο Κέμπες, Κέβιν Κίγκαν, Πίτερ Σίλτον, Ζαν Μαρί Πφαφ, Ούγκο Σάντσεζ, Φέλιξ Μάγκατ.

Είπαν για το Θωμά Μαύρο

«Αν ο Μαύρος είχε γεννηθεί δέκα χρόνια αργότερα, δε θα έμενε ποτέ στο ελληνικό πρωτάθλημα»

–Εουσέμπιο

«Σε εικόνα σκόρερ μέσα στην περιοχή, δε θα ξαναβγάλει άλλον το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Μαύρος ήταν ό,τι πλησιέστερο στον Γκερντ Μίλερ»

–Χρήστος Σωτηρακόπουλος, δημοσιογράφος

«Δεν ήθελε να χάνει με τίποτα. Και σε κάθε δύσκολη στιγμή που περνούσαμε, ήταν αυτός ο οποίος έδινε πρώτος το σύνθημα για να ξεκινήσει η ανάκαμψη της ομάδας»

–Χρήστος Αρβανίτης, τερματοφύλακας ΑΕΚ (1982-1985)

«Ένας από τους μεγαλύτερους γκολτζήδες που έβγαλαν τα ελληνικά γήπεδα. Όταν παίζαμε αντίπαλοι, πολλές φορές μας είχε κάψει»

–Τάσος Μητρόπουλος, αντίπαλος του Θωμά στα ‘80s ως παίκτης του ΟΣΦΠ

«Ήτανε για μένα από τους καλύτερους, αν όχι ο καλύτερος επιθετικός παίκτης»

–Μπλάντεν Φορτούλα, πρώην τερματοφύλακας ΠΑΟΚ

«Στην ολόχρυση αλυσίδα επιθετικών της ΑΕΚ, Νεγρεπόντης - Μαρόπουλος - Νεστορίδης - Παπαϊωάννου - Μαύρος - Δημητριάδης - Νικολαϊδης, ο Θωμάς Μαύρος είναι ο πιο αστραφτερός κρίκος»

–Δημήτρης Χατζηχρήστος, πρώην ηγέτης της Ορίτζιναλ

«Είναι ο καλύτερος σκόρερ που έχω παρακολουθήσει, μ’ αυτόν έχω μεγαλώσει, ήταν το ίνδαλμά μου και είναι και ένας πολύ σοβαρός άνθρωπος, έχω πολύ καλή άποψη για το πρόσωπό του»

–Ντέμης Νικολαϊδης